عاشورا، جاری در جبهه‌ها
آیا می‌دانید نام بیشتر لشکرها، تیپ‌ها، موقعیت‌ها و عملیات‌ها در دفاع مقدس، برگرفته از فرهنگ عاشورا بود؟
1. نام لشکرها، تیپ‌ها و گردان‌ها
از دیگر نمودها و جلوه‌های عاشورا در فرهنگ دفاع مقدس، نام‌گذاری لشکرها، گردان‌ها، گروهان‌ها، پادگان‌ها، قرارگاه‌ها و حتی سنگرهای رزمندگان، به نام‌های آشنای کربلا، یاران و مظاهر فرهنگی عاشورا است.
این نام‌گذاری‌ها در روان و شخصیت رزمندگان و حتی نحوه عملیات جبهه‌ها، موثر بود. وقتی نام گردان حبیب بن مظاهر بود، این نام، رزمندگان را وا می‌داشت تا درباره شخصیت حبیب و نقش او در انقلاب عاشورا، آگاهی و آشنایی بیشتری کسب کنند. کسانی نیز که به آن گردان قدم می‌گذاشتند، به ویژه مبلغان روحانی، بر همان شخصیت تکیه و از او یاد می‌کردند. این تکرار، تلقین و تبیین، زمینه‌ساز انس و الفت بیشتر رزمندگان، با شخصیت کسی می‌شد که نام او زینت گردان یا آن مجموعه بود. به برخی از این نام‌ها اشاره می‌کنیم:
الف) لشکرها: 10 سیدالشهدا، 25 کربلا ، 31 عاشورا، 41 ثارالله، 32 انصارالحسین و 14 امام حسین.
ب) تیپ‌های مستقل و غیرمستقل: 44 قمر بنی‌هاشم، 57 ابوالفضل، 61 محرم، 10 محرم، 115 تکاوران نینوا، 27 حضرت عباس، 9 ابوالفضل، یکم ثارالله، 2 عاشورا، 3 کربلا، 79 اباعبدالله، 8 محرم، نینوا، (ناو تیپ) فرات، 2 کربلا و 3 عاشورا.1
ج) گردان‌ها: علی‌اکبر از لشکر 10 سیدالشهدا، زهیر از لشکر 10 سیدالشهدا، علی اکبر از لشکر 31 عاشورا و لشکر 10 سیدالشهدا، قمر بنی‌هاشم از لشکر 10 سیدالشهدا، حبیب بن مظاهر از لشکر 27 حضرت رسول، مسلم از لشکر 27 حضرت رسول، عاشورا از لشکر 6 ویژه پاسداران، امام حسین از لشکر 8 نجف، زینب از لشکر 10 سیدالشهدا، ابوالفضل از تیپ امیرالمومنین بوشهر، امام حسین از لشکر 110 خاتم الانبیا، بریر از لشکر 10 سیدالشهدا، امام حسین از لشکر 27 روح الله، امام حسین از تیپ حر، 61 علقمه از لشکر 27 حضرت رسول، ذوالجناح و راکبان کربلا.
مناطق آزاد شده و محورهای عملیاتی در طول سال‌های دفاع مقدس نیز اغلب نام‌هایی به خود می‌گرفتند که با فرهنگ عاشورا پیوند داشت؛ مانند محور کربلا، محور عاشورا، محور امام حسین (ع)، محور زین‌العابدین (نزدیک هویزه) و ...2.
گاهی نام رزمندگان، در لشکرها و گردان‌ها و گروهان‌ها و حتی دسته‌ها، پیوندی خاص با نام مجموعه می‌یافت؛ مانند نام شهید حسین خرازی، فرمانده شجاع لشکر امام حسین که با نام لشکرش، الهام‌بخش شعارها و سخن‌ها، قبل و پس از شهادتش شده بود.
گاهی رزمندگان در انتخاب واحد رزمی، تناسب نام خود را با واحد مربوط لحاظ می‌کردند؛ برای مثال، اکبر یا علی‌اکبر یا حبیب در گردان حبیب. دقائق و ظرائف دیگری نیز در این میان هست که میزان عشق و ایمان رزمندگان را به کربلا و فرهنگ عاشورا، نشان می‌دهد.
نام لشکرها، تیپ‌ها، گردان‌ها و گروهان‌ها بر روحیات، بافت مجموعه، شعارها و حتی نام افراد، اثر داشت؛ برای مثال، حبیب گردان حبیب، پیرترین چهره بود. در این گردان، برای صلوات فرستادن، می‌گفتند: بر «حبیب» خدا، محمد مصطفی، صلوات(با تاکید بر حبیب). در لشکر سیدالشهدا، امام حسین‌علیه‌السلام بیشتر با عنوان سیدالشهدا مطرح می‌شد و در گردان ابوالفضل، تیپ ابوالفضل یا گردان قمر بنی‌هاشم، شعار صبح‌گاهی و سوگند‌ها به نام ابوالفضل بود و بیشترین روضه‌ها نیز به نام قمر بنی هاشم و ابوالفضل خوانده می‌شد.
در جبهه، سنگرهای جمعی و حتی انفرادی، اغلب به نام اباعبدالله متبرک می‌شد. تقدس و حرمت این نام، بیش از هر چیز، پاس داشته می‌شد. نمازخانه‌ها و «حسینیه»ها، نه تنها محفل و مجلس یاد اباعبدالله و مصائب عاشورا بود، بلکه نام و عنوان‌های کربلایی را همراه داشت؛ مانند حسینیه عاشقان کربلا و حسینیه ابوالفضل. نام شهیدان نیز بر پیشانی مساجد و حسینیه‌ها می‌نشست. مسجد‌ها و حسینیه‌های هر گردان، گروهان و دسته‌ای، به نام شهیدان همان گردان و گروهان، به ویژه به نام فرماندهان شهید، نام‌گذاری می‌شد.
در ایام محرم، جز مسجد، تکیه نیز برپا می‌شد. تکایا، هماره عنوان شهیدان کربلا را داشتند؛ مانند تکیه علی‌اکبر، تکیه ابوالفضل، تکیه قاسم و ... .
پادگان‌ها و قرارگاه‌ها که برخی مانند پادگان دوکوهه و قرارگاه کربلا، هنوز میعادگاه و کعبه عشاق و زیارتگاه مسافران به جبهه‌ها هستند نیز از نمادها، نمودها و نام‌های عاشورایی و جلوه‌گاه فرهنگ حسینی، سرشار بودند.
2. نام اعزام‌های سراسری
اعزام‌های سراسری رزمندگان اسلام و اعزام‌های محلی و منطقه‌ای، چه به لحاظ شیوه اعزام و چه به لحاظ نامی که بر پیشانی هر اعزام می‌درخشید، راوی عاشورا اندیشی و شوریدگی و شیفتگی به کربلا بود. کاروان‌ها، با بدرقه پرشکوه مردم، در طنین صلوات، زیارت عاشورا و شعارهای حماسی، راهی جبهه می‌شدند و در پیشاپیش آنها پرچم‌هایی در اهتزاز بود که عنوان‌هایی چون راهیان کربلا، انصارالحسین و وارثان عاشورا بر آن نقش بسته بود.
نخستین اعزام بزرگ، کاروان«راهیان کربلا» بود که در تاریخ 23.8.64 به جبهه‌ها اعزام شد و عملیات پیروزمندانه و افتخارآمیز والفجر 8، ره‌آورد آن بود. این اعزام تا فروردین 65 یعنی حدود 5 ماه، به منظور پاسداری از افتخارات و دستاوردهای این عملیات، استمرار یافت. کاروان «قاریان کربلا»، حرکت نمادینی بود که در دی‌ماه 64 با اعزام 150 تن از قاریان برگزیده قرآن کریم به جبهه‌ها انجام شد. این کاروان در جبهه‌ها با تشکیل کلاس آموزش قرآن، رزمندگان را با قرائت، تفسیر، مفاهیم و مضامین قرآنی آشناتر کرد. برگزاری شب‌های قرآن و تداعی شب عاشورا و تلاوت قرآن اصحاب، از دیگر برنامه‌های این کاروان بود. درست در همان سال و همان ماه، کاروان «انصارالحسین» از شهرهای گوناگون کشور با نام‌های انصارالحسین، وارثان عاشورا و طلایه‌داران نینوایی، با بدرقه گرم و شورانگیز مردم به جبهه‌ها، اعزام شدند. امتداد این اعزام در روزهای دیگر نیز موجب قوت قلب رزمندگان و مایه یأس دشمن و امیدبخش مردم مؤمن و پاکبازی بود که چشم به جبهه‌ها و عملیات و پیروزی‌های رزمندگان دوخته بودند.
اعزام کاروان «وارثان عاشورا» در 26 مهرماه، «طلایه‌داران عاشورا» در 4 آبان و «کاروان نینوایی» در 17 آبان 65، تصویر دیگری از شور و حضور و قدرت امت اسلام و لبیک‌گویی به ندای امام، برای گرمی و سرزندگی جبهه‌ها بود.3
3. نام و رمز علمیات‌ها
با شروع تهاجم دشمن در 31 شهریور 59 و آغاز جنگ، عملیات چریکی، ایذایی، کلاسیک و غیرکلاسیک محدود و سپس عملیات گسترده غیرکلاسیک، آغاز شد.
اولین عملیاتی که با نام و عنوان انجام شد، عملیات «امام مهدی» در 26 اسفند ماه 59 در غرب سوسنگرد بود. از این عملیات تا عملیات «ثامن الائمه» که در تاریخ 5.7.60 انجام شد، حدود 10 عملیات محدود در جبهه‌های گوناگون رخ داد که عملیات‌های «فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا»، «رمضان» و «شهید مدنی» از آن جمله‌اند. عملیات «ثامن الائمه»، اولین عملیاتی بود که رمز داشت. این عملیات، در شمال آبادان و با رمز «نصر من الله و فتح قریب»، انجام شد و در آن، حدود 150 کیلومتر مربع از خاک خوزستان از لوث وجود دشمن پاک گردید. اولین عملیاتی که رمز آن با فرهنگ عاشورا پیوند داشت، عملیات «طریق القدس» بود که به آزادسازی شهر بستان انجامید. رمز این عملیات، «یا حسین» بود.
نام‌ها و عنوان‌های دیگر، در طول هشت سال دفاع مقدس که بر پیشانی عملیات‌ها وجود دارند و پیوند با فرهنگ عاشورا دارند، عبارتند از:
ـ عملیات «ام الحسنین»، در منطقه کرخه نور، در تاریخ 24.12.60.
ـ عملیات «حسین بن علی» با رمز «یا جواد الائمه»، در منطقه میمک، در تاریخ 26.6.61.
ـ عملیات «مسلم بن عقیل» با رمز «یا اباالفضل العباس»، در غرب سومار، در تاریخ 9.7.61.
ـ عملیات«محرم» با رمز «یا زینب»، در منطقه عملیاتی شرهانی، زبیدات و بیات، در تاریخ 10.8.61.
ـ عملیات میمک با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در ارتفاعات مرزی میمک، در تاریخ 25.7.63.
ـ عملیات «عاشورای 1»، در منطقه عملیاتی تکاب و صائین‌دژ، در شمال کردستان، در تاریخ 23.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 2» با رمز «یا مهدی ادرکنی»، در جنوب مهران، در تاریخ 24.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 3» با رمز «یا سیدالشهدا»، در شمال فکه، در تاریخ 25.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 4»، در غرب دریاچه ام‌النعاج، در هورالهویزه، در تاریخ 30.7.64.
ـ عملیات «کربلای 1» با رمز «یا اباالفضل العباس ادرکنی»، در منطقه مهران، در تاریخ 10.4.65.
ـ عملیات «کربلای 2» با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی حاج عمران، در تاریخ 10.6.65.
ـ عملیات «کربلای 3» با رمز «حسبنا الله و نعم الوکیل»، در تاریخ 11.6.65.
ـ عملیات نامنظم فتح 1 با رمز «یا زینب»، در تاریخ 19.7.65.
ـ عملیات «کربلای 4» با رمز «محمد رسول الله»، در غرب اروند رود، در تاریخ 3.10.65.
ـ عملیات «کربلای 5» با رمز «یا زهرا»، در منطقه شلمچه و شرق بصره، در تاریخ 19.10.65.
ـ عملیات «کربلای 6» با رمز «یا فاطمه الزهرا»، در شمال سومار، در تاریخ 23.10.65.
ـ عملیات «کربلای 7»، در حاج عمران، در تاریخ 12.12.65.
ـ عملیات «کربلای 8» با رمز «یا صاحب الزمان»، در شرق بصره، در تاریخ 18.1.66.
ـ عملیات «کربلای 9» با رمز «یا مهدی ادرکنی»، در منطقه قصر شیرین، در تاریخ 20.1.66.
ـ عملیات «کربلای 10» با رمز «یا صاحب الزمان ادرکنی»، در منطقه ماووت عراق، در تاریخ 30.1.66.
ـ عملیات نصر2 با رمز «یا حسین مظلوم»، در میمک، در تاریخ 13.3.66.
ـ عملیات نصر 6 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در میمک، در تاریخ 10.5.66.
ـ عملیات فتح 10 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در شمال اربیل عراق، در تاریخ 13.6.66.
ـ عملیات نامنظم ظفر2 با رمز «لبیک یا حسین»، در شهر کفری از استان کرکوک عراق، در تاریخ 12.7.66.
ـ عملیات بیت المقدس 4 با رمز «یا اباعبدالله»، در منطقه سلیمانیه عراق، در تاریخ 6.1.67.
ـ عملیات بیت المقدس 5 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی پنجوین، در تاریخ 23.3.67.
ـ عملیات بیت المقدس 7 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی شلمچه، در تاریخ 23.3.67.
از مجموع 95 عملیات کوچک و بزرگ دفاع مقدس (از عملیات امام مهدی در تاریخ 26.12.59 تا عملیات مرصاد در تاریخ 5.5.67، 27 عملیات، نام یا رمز و یا نام و رمز عاشورایی و کربلایی داشته‌اند که از این تعداد، نام 19 عملیات و رمز 14 عملیات، عاشورایی بود.
این نام‌گذاری‌ها، از ارادت، ایمان و معرفت عاشورایی سرچشمه می‌گیرند و گواه آنند که نام حسین، عاشورا و کربلایش، الهام‌بخش، راهنما و پشتوانه روحی و فکری هشت سال دفاع مقدس بوده است.4
پی‌نوشت:
1. در مجموع، حدود نیمی از نام لشکرها و تیپ‌ها، الهام گرفته از فرهنگ عاشورا است.
2. اطلاعات تکمیلی در این زمینه، از نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیز بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس گرفته شده است.
3. البته از نام دیگر معصومان نیز در اعزام‌های سراسری استفاده می‌شد. در آذرماه 65، اعزام بزرگ «سپاه محمد» برای عملیات کربلای 5، نمایش دیگری از وفاداری، پای‌فشاری بر ایمان و پیمان و عشق به اباعبدالله و جبهه و جهاد بود. در دی‌ماه سال 66 «سپاه حضرت امیر»، در بهمن ماه، «سپاه حضرت زهرا» و در اسفند ماه همان سال، «سپاه امام حسن مجتبی»، نیروهای لازم برای عملیات گسترده والفجر 10 در جبهه‌های غرب را تدارک دیدند که تصویری دیگر از شوق و شور و شکفتگی امت ما را ترسیم می‌کرد.
4. این بخش، با بهره‌گیری از کتاب «کارنامه عملیات سپاهیان اسلام در هشت سال دفاع مقدس»، نگاشته شده است.
منبع: پیوند دو فرهنگ (فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس)، محمدرضا سنگری، ص 159 الی 165.
1. نام لشکرها، تیپ‌ها و گردان‌ها
از دیگر نمودها و جلوه‌های عاشورا در فرهنگ دفاع مقدس، نام‌گذاری لشکرها، گردان‌ها، گروهان‌ها، پادگان‌ها، قرارگاه‌ها و حتی سنگرهای رزمندگان، به نام‌های آشنای کربلا، یاران و مظاهر فرهنگی عاشورا است.
این نام‌گذاری‌ها در روان و شخصیت رزمندگان و حتی نحوه عملیات جبهه‌ها، موثر بود. وقتی نام گردان حبیب بن مظاهر بود، این نام، رزمندگان را وا می‌داشت تا درباره شخصیت حبیب و نقش او در انقلاب عاشورا، آگاهی و آشنایی بیشتری کسب کنند. کسانی نیز که به آن گردان قدم می‌گذاشتند، به ویژه مبلغان روحانی، بر همان شخصیت تکیه و از او یاد می‌کردند. این تکرار، تلقین و تبیین، زمینه‌ساز انس و الفت بیشتر رزمندگان، با شخصیت کسی می‌شد که نام او زینت گردان یا آن مجموعه بود. به برخی از این نام‌ها اشاره می‌کنیم:
الف) لشکرها: 10 سیدالشهدا، 25 کربلا ، 31 عاشورا، 41 ثارالله، 32 انصارالحسین و 14 امام حسین.
ب) تیپ‌های مستقل و غیرمستقل: 44 قمر بنی‌هاشم، 57 ابوالفضل، 61 محرم، 10 محرم، 115 تکاوران نینوا، 27 حضرت عباس، 9 ابوالفضل، یکم ثارالله، 2 عاشورا، 3 کربلا، 79 اباعبدالله، 8 محرم، نینوا، (ناو تیپ) فرات، 2 کربلا و 3 عاشورا.1
ج) گردان‌ها: علی‌اکبر از لشکر 10 سیدالشهدا، زهیر از لشکر 10 سیدالشهدا، علی اکبر از لشکر 31 عاشورا و لشکر 10 سیدالشهدا، قمر بنی‌هاشم از لشکر 10 سیدالشهدا، حبیب بن مظاهر از لشکر 27 حضرت رسول، مسلم از لشکر 27 حضرت رسول، عاشورا از لشکر 6 ویژه پاسداران، امام حسین از لشکر 8 نجف، زینب از لشکر 10 سیدالشهدا، ابوالفضل از تیپ امیرالمومنین بوشهر، امام حسین از لشکر 110 خاتم الانبیا، بریر از لشکر 10 سیدالشهدا، امام حسین از لشکر 27 روح الله، امام حسین از تیپ حر، 61 علقمه از لشکر 27 حضرت رسول، ذوالجناح و راکبان کربلا.
مناطق آزاد شده و محورهای عملیاتی در طول سال‌های دفاع مقدس نیز اغلب نام‌هایی به خود می‌گرفتند که با فرهنگ عاشورا پیوند داشت؛ مانند محور کربلا، محور عاشورا، محور امام حسین (ع)، محور زین‌العابدین (نزدیک هویزه) و ...2.
گاهی نام رزمندگان، در لشکرها و گردان‌ها و گروهان‌ها و حتی دسته‌ها، پیوندی خاص با نام مجموعه می‌یافت؛ مانند نام شهید حسین خرازی، فرمانده شجاع لشکر امام حسین که با نام لشکرش، الهام‌بخش شعارها و سخن‌ها، قبل و پس از شهادتش شده بود.
گاهی رزمندگان در انتخاب واحد رزمی، تناسب نام خود را با واحد مربوط لحاظ می‌کردند؛ برای مثال، اکبر یا علی‌اکبر یا حبیب در گردان حبیب. دقائق و ظرائف دیگری نیز در این میان هست که میزان عشق و ایمان رزمندگان را به کربلا و فرهنگ عاشورا، نشان می‌دهد.
نام لشکرها، تیپ‌ها، گردان‌ها و گروهان‌ها بر روحیات، بافت مجموعه، شعارها و حتی نام افراد، اثر داشت؛ برای مثال، حبیب گردان حبیب، پیرترین چهره بود. در این گردان، برای صلوات فرستادن، می‌گفتند: بر «حبیب» خدا، محمد مصطفی، صلوات(با تاکید بر حبیب). در لشکر سیدالشهدا، امام حسین‌علیه‌السلام بیشتر با عنوان سیدالشهدا مطرح می‌شد و در گردان ابوالفضل، تیپ ابوالفضل یا گردان قمر بنی‌هاشم، شعار صبح‌گاهی و سوگند‌ها به نام ابوالفضل بود و بیشترین روضه‌ها نیز به نام قمر بنی هاشم و ابوالفضل خوانده می‌شد.
در جبهه، سنگرهای جمعی و حتی انفرادی، اغلب به نام اباعبدالله متبرک می‌شد. تقدس و حرمت این نام، بیش از هر چیز، پاس داشته می‌شد. نمازخانه‌ها و «حسینیه»ها، نه تنها محفل و مجلس یاد اباعبدالله و مصائب عاشورا بود، بلکه نام و عنوان‌های کربلایی را همراه داشت؛ مانند حسینیه عاشقان کربلا و حسینیه ابوالفضل. نام شهیدان نیز بر پیشانی مساجد و حسینیه‌ها می‌نشست. مسجد‌ها و حسینیه‌های هر گردان، گروهان و دسته‌ای، به نام شهیدان همان گردان و گروهان، به ویژه به نام فرماندهان شهید، نام‌گذاری می‌شد.
در ایام محرم، جز مسجد، تکیه نیز برپا می‌شد. تکایا، هماره عنوان شهیدان کربلا را داشتند؛ مانند تکیه علی‌اکبر، تکیه ابوالفضل، تکیه قاسم و ... .
پادگان‌ها و قرارگاه‌ها که برخی مانند پادگان دوکوهه و قرارگاه کربلا، هنوز میعادگاه و کعبه عشاق و زیارتگاه مسافران به جبهه‌ها هستند نیز از نمادها، نمودها و نام‌های عاشورایی و جلوه‌گاه فرهنگ حسینی، سرشار بودند.
2. نام اعزام‌های سراسری
اعزام‌های سراسری رزمندگان اسلام و اعزام‌های محلی و منطقه‌ای، چه به لحاظ شیوه اعزام و چه به لحاظ نامی که بر پیشانی هر اعزام می‌درخشید، راوی عاشورا اندیشی و شوریدگی و شیفتگی به کربلا بود. کاروان‌ها، با بدرقه پرشکوه مردم، در طنین صلوات، زیارت عاشورا و شعارهای حماسی، راهی جبهه می‌شدند و در پیشاپیش آنها پرچم‌هایی در اهتزاز بود که عنوان‌هایی چون راهیان کربلا، انصارالحسین و وارثان عاشورا بر آن نقش بسته بود.
نخستین اعزام بزرگ، کاروان«راهیان کربلا» بود که در تاریخ 23.8.64 به جبهه‌ها اعزام شد و عملیات پیروزمندانه و افتخارآمیز والفجر 8، ره‌آورد آن بود. این اعزام تا فروردین 65 یعنی حدود 5 ماه، به منظور پاسداری از افتخارات و دستاوردهای این عملیات، استمرار یافت. کاروان «قاریان کربلا»، حرکت نمادینی بود که در دی‌ماه 64 با اعزام 150 تن از قاریان برگزیده قرآن کریم به جبهه‌ها انجام شد. این کاروان در جبهه‌ها با تشکیل کلاس آموزش قرآن، رزمندگان را با قرائت، تفسیر، مفاهیم و مضامین قرآنی آشناتر کرد. برگزاری شب‌های قرآن و تداعی شب عاشورا و تلاوت قرآن اصحاب، از دیگر برنامه‌های این کاروان بود. درست در همان سال و همان ماه، کاروان «انصارالحسین» از شهرهای گوناگون کشور با نام‌های انصارالحسین، وارثان عاشورا و طلایه‌داران نینوایی، با بدرقه گرم و شورانگیز مردم به جبهه‌ها، اعزام شدند. امتداد این اعزام در روزهای دیگر نیز موجب قوت قلب رزمندگان و مایه یأس دشمن و امیدبخش مردم مؤمن و پاکبازی بود که چشم به جبهه‌ها و عملیات و پیروزی‌های رزمندگان دوخته بودند.
اعزام کاروان «وارثان عاشورا» در 26 مهرماه، «طلایه‌داران عاشورا» در 4 آبان و «کاروان نینوایی» در 17 آبان 65، تصویر دیگری از شور و حضور و قدرت امت اسلام و لبیک‌گویی به ندای امام، برای گرمی و سرزندگی جبهه‌ها بود.3
3. نام و رمز علمیات‌ها
با شروع تهاجم دشمن در 31 شهریور 59 و آغاز جنگ، عملیات چریکی، ایذایی، کلاسیک و غیرکلاسیک محدود و سپس عملیات گسترده غیرکلاسیک، آغاز شد.
اولین عملیاتی که با نام و عنوان انجام شد، عملیات «امام مهدی» در 26 اسفند ماه 59 در غرب سوسنگرد بود. از این عملیات تا عملیات «ثامن الائمه» که در تاریخ 5.7.60 انجام شد، حدود 10 عملیات محدود در جبهه‌های گوناگون رخ داد که عملیات‌های «فرمانده کل قوا، خمینی روح خدا»، «رمضان» و «شهید مدنی» از آن جمله‌اند. عملیات «ثامن الائمه»، اولین عملیاتی بود که رمز داشت. این عملیات، در شمال آبادان و با رمز «نصر من الله و فتح قریب»، انجام شد و در آن، حدود 150 کیلومتر مربع از خاک خوزستان از لوث وجود دشمن پاک گردید. اولین عملیاتی که رمز آن با فرهنگ عاشورا پیوند داشت، عملیات «طریق القدس» بود که به آزادسازی شهر بستان انجامید. رمز این عملیات، «یا حسین» بود.
نام‌ها و عنوان‌های دیگر، در طول هشت سال دفاع مقدس که بر پیشانی عملیات‌ها وجود دارند و پیوند با فرهنگ عاشورا دارند، عبارتند از:
ـ عملیات «ام الحسنین»، در منطقه کرخه نور، در تاریخ 24.12.60.
ـ عملیات «حسین بن علی» با رمز «یا جواد الائمه»، در منطقه میمک، در تاریخ 26.6.61.
ـ عملیات «مسلم بن عقیل» با رمز «یا اباالفضل العباس»، در غرب سومار، در تاریخ 9.7.61.
ـ عملیات«محرم» با رمز «یا زینب»، در منطقه عملیاتی شرهانی، زبیدات و بیات، در تاریخ 10.8.61.
ـ عملیات میمک با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در ارتفاعات مرزی میمک، در تاریخ 25.7.63.
ـ عملیات «عاشورای 1»، در منطقه عملیاتی تکاب و صائین‌دژ، در شمال کردستان، در تاریخ 23.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 2» با رمز «یا مهدی ادرکنی»، در جنوب مهران، در تاریخ 24.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 3» با رمز «یا سیدالشهدا»، در شمال فکه، در تاریخ 25.5.64.
ـ عملیات «عاشورای 4»، در غرب دریاچه ام‌النعاج، در هورالهویزه، در تاریخ 30.7.64.
ـ عملیات «کربلای 1» با رمز «یا اباالفضل العباس ادرکنی»، در منطقه مهران، در تاریخ 10.4.65.
ـ عملیات «کربلای 2» با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی حاج عمران، در تاریخ 10.6.65.
ـ عملیات «کربلای 3» با رمز «حسبنا الله و نعم الوکیل»، در تاریخ 11.6.65.
ـ عملیات نامنظم فتح 1 با رمز «یا زینب»، در تاریخ 19.7.65.
ـ عملیات «کربلای 4» با رمز «محمد رسول الله»، در غرب اروند رود، در تاریخ 3.10.65.
ـ عملیات «کربلای 5» با رمز «یا زهرا»، در منطقه شلمچه و شرق بصره، در تاریخ 19.10.65.
ـ عملیات «کربلای 6» با رمز «یا فاطمه الزهرا»، در شمال سومار، در تاریخ 23.10.65.
ـ عملیات «کربلای 7»، در حاج عمران، در تاریخ 12.12.65.
ـ عملیات «کربلای 8» با رمز «یا صاحب الزمان»، در شرق بصره، در تاریخ 18.1.66.
ـ عملیات «کربلای 9» با رمز «یا مهدی ادرکنی»، در منطقه قصر شیرین، در تاریخ 20.1.66.
ـ عملیات «کربلای 10» با رمز «یا صاحب الزمان ادرکنی»، در منطقه ماووت عراق، در تاریخ 30.1.66.
ـ عملیات نصر2 با رمز «یا حسین مظلوم»، در میمک، در تاریخ 13.3.66.
ـ عملیات نصر 6 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در میمک، در تاریخ 10.5.66.
ـ عملیات فتح 10 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در شمال اربیل عراق، در تاریخ 13.6.66.
ـ عملیات نامنظم ظفر2 با رمز «لبیک یا حسین»، در شهر کفری از استان کرکوک عراق، در تاریخ 12.7.66.
ـ عملیات بیت المقدس 4 با رمز «یا اباعبدالله»، در منطقه سلیمانیه عراق، در تاریخ 6.1.67.
ـ عملیات بیت المقدس 5 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی پنجوین، در تاریخ 23.3.67.
ـ عملیات بیت المقدس 7 با رمز «یا اباعبدالله الحسین»، در منطقه عمومی شلمچه، در تاریخ 23.3.67.
از مجموع 95 عملیات کوچک و بزرگ دفاع مقدس (از عملیات امام مهدی در تاریخ 26.12.59 تا عملیات مرصاد در تاریخ 5.5.67، 27 عملیات، نام یا رمز و یا نام و رمز عاشورایی و کربلایی داشته‌اند که از این تعداد، نام 19 عملیات و رمز 14 عملیات، عاشورایی بود.
این نام‌گذاری‌ها، از ارادت، ایمان و معرفت عاشورایی سرچشمه می‌گیرند و گواه آنند که نام حسین، عاشورا و کربلایش، الهام‌بخش، راهنما و پشتوانه روحی و فکری هشت سال دفاع مقدس بوده است.4
پی‌نوشت:
1. در مجموع، حدود نیمی از نام لشکرها و تیپ‌ها، الهام گرفته از فرهنگ عاشورا است.
2. اطلاعات تکمیلی در این زمینه، از نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیز بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس گرفته شده است.
3. البته از نام دیگر معصومان نیز در اعزام‌های سراسری استفاده می‌شد. در آذرماه 65، اعزام بزرگ «سپاه محمد» برای عملیات کربلای 5، نمایش دیگری از وفاداری، پای‌فشاری بر ایمان و پیمان و عشق به اباعبدالله و جبهه و جهاد بود. در دی‌ماه سال 66 «سپاه حضرت امیر»، در بهمن ماه، «سپاه حضرت زهرا» و در اسفند ماه همان سال، «سپاه امام حسن مجتبی»، نیروهای لازم برای عملیات گسترده والفجر 10 در جبهه‌های غرب را تدارک دیدند که تصویری دیگر از شوق و شور و شکفتگی امت ما را ترسیم می‌کرد.
4. این بخش، با بهره‌گیری از کتاب «کارنامه عملیات سپاهیان اسلام در هشت سال دفاع مقدس»، نگاشته شده است.
منبع: پیوند دو فرهنگ (فرهنگ عاشورا و دفاع مقدس)، محمدرضا سنگری، ص 159 الی 165.
توسط : احمد آدینه خیرآبادی تاریخ : شنبه 87/6/16
